Нормы и Сертификаты

Normy i certyfikaty obowiązujące wPolsce i Unii Europejskiej

Unia Europejska jest obecnie dla polskich przedsiębiorców jednym z głównych kierunków eksportu towarów i usług Po przystąpieniu Polski do Unii możliwości handlu ze Wspólnym Rynkiem mogą jeszcze znacznie wzrosnąć. Trzeba jednak zdawać sobie sprawę, że jest to rynek na którym panuje bardzo duża konkurencja jakościowa między producentami Dlatego też szansę zaistnienia i bycia na takim rynku mają tylko te towary i usługi, które są w stanie sprostać normom i standardom obowiązującym w UE.

Włączenie polskiego rynku do rynku wspólnotowego musi zostać poprzedzone dostosowaniem naszych norm dotyczących towarów i usług do norm unijnych Stąd też potrzebna jest harmonizacja prawa polskiego do prawa unijnego.

Certyfikacja w Unii Europejskiej.

Wspólnotowy System Oceny Zgodności Wyrobów i Systemów Jakości składa się z dwóch podsystemów: dobrowolnego i obowiązkowego.

Certyfikacja obowiązkowa w Unii Europejskiej

Dyrektywy wydawane w UE obowiązują wszystkich producentów, importerów i dystrybutorów towarów wprowadzanych na Wspólny Rynek, niezależnie od ich pochodzenia. Symbolem zgodności wyrobu z normami wyznaczonymi w dyrektywach Unii Europejskiej jest znak CE. Potwierdza on, że producent lub importer przeprowadzi wymaganą procedurę oceny swojego towaru i może go wprowadzić do obrotu. Znak umieszcza się na wyrobie oraz na opakowaniu lub towarzyszącej dokumentacji W Polsce ramy prawne do wprowadzenia dyrektyw Nowego Podejścia oraz oznaczenia danego produktu znakiem CE uregulowała Ustawa z 28 kwietnia 2000 r. o systemie oceny zgodności akredytacji oraz zmianie niektórych ustaw. Ma ona jedynie charakter ramowy, natomiast zasady wdrażania konkretnych dyrektyw regulują rozporządzenia Rady Ministrów lub odrębne ustawy.

Certyfikacja dobrowolna w Unii Europejskiej

Certyfikacją dobrowolną w Unii Europejskiej zajmuje się powołana w 1990 r. Europejska Organizacja ds. Badań i Certyfikacji (EOBC). Jej główną rolą jest opracowanie ogólnych zasad i wytycznych oraz standardów dobrowolnego podsystemu certyfikacji Organizacja ta stworzyła mim KEYMARK — europejski system oceny zgodności wyrobów z wymaganiami norm europejskich Ułatwia on producentom dostęp do jednostek certyfikacyjnych oraz ogranicza konieczność stosowania wielu narodowych znaków certyfikacji

Certyfikacja w Polsce

Polska przyjęła już wiele rozwiązań w dziedzinie norm i certyfikacji zbliżonych do ustawodawstwa Unii Europejskiej. Różnice, które jeszcze występują dotyczą głównie stosowanych procedur certyfikacji i kryteriów oceny wyrobów. Wynikają one w głównej mierze z opóźnień w harmonizacji norm polskich z europejskimi, szczególnie w zakresie certyfikacji obowiązkowej. 1 stycznia 1994 roku zostały w Polsce powołane trzy jednostki organizacyjne zajmujące się certyfikacją. Sąto: Polski Komitet Normalizacyjny (PKN), Główny Urząd
Miar (GUM) oraz Polskie Centrum Badań i Certyfikacji Certyfikacja poszczególnych wyrobów prowadzona jest przez upoważnione przez Centrum Badań i Certyfikacji jednostki certyfikujące.

Certyfikacja obowiązkowa w Polsce

Dotyczy ona certyfikacji na znak bezpieczeństwa B, którym powinny być oznaczone wyroby mogące spowodować zagrożenie dla życia, zdrowia lub środowiska. Wyrób może uzyskać certyfikat B, jeśli spełnia wymagania ustalone w Polskich Normach Producent lub importer ma obowiązek oznaczenia produktów umieszczonym na opakowaniu znakiem bezpieczeństwa.

Procedura certyfikacji wyrobów w Polsce składa się z następujących etapów:

1. zgłoszenie wyrobu do certyfikacji wraz z dokumentacją i kwestionariuszem dostawcy
2. przeprowadzenie wymaganych badań
3. zawarcie umowy o przeprowadzeniu certyfikacji
4. przeprowadzenie kontroli warunków techniczno- organizacyjnych
5. przegląd i ocena zebranego materiału oraz produktu zgłoszonego do certyfikacji
6. wydanie certyfikatu
7. oznaczenie wyrobu posiadającego certyfikat
8. nadzór jednostki certyfikującej nad certyfikowanym wyrobem

W przypadku wyrobów certyfikowanych po raz pierwszy, certyfikaty wydawane są na 3 lata. Natomiast przy kolejnych przedłużeniach okresu ważności — na 5 lat. W przypadku uznania, iż darty wyrób nie spełnia warunków bezpieczeństwa, certyfikat może zostać zawieszony, cofnięty łub unieważniony przed upływem terminu ważności Opłaty za certyfikację ponosi właściciel certyfikatu.

Certyfikacja dobrowolna w Polsce W Polsce istnieją następujące rodzaje certyfikacji dobrowolnej:

1. zgodna z wymaganiami norm krajowych, międzynarodowych, dokumentów normatywnych oraz norm i dyrektyw organizacji regionalnych
2. na zastrzeżony przez Polski Komitet Normalizacyjny znak zgodności z Polską Normą
3. na zastrzeżony przez Centrum znak ekologiczny
4. na zastrzeżony przez Centrum znak jakości Q

Znak jakości Q — znak ten potwierdza wysoką jakość wyrobów, wydawany jest przez Polskie Centrum Badań i Certyfikacji; producent, który posiada certyfikat Q uprawniony jest do umieszczania tego znaku na każdym wyrobie zgodnym z kryteriami szczegółowymi ustalonymi przez jednostkę certyfikującą

Certyfikacja systemów jakości — certyfikacja systemów jakości jest w Polsce dobrowolna i ma na celu zapewnienie, że oferowane produkty i usługi są zgodne z przyjętymi w Polsce odpowiednikami norm ISO

Normy ISO 9000:2000

W grudniu 2000 roku weszły w życie nowe normy ISO serii 9000:2000. Była to gruntowna nowelizacja uwzględniająca rozwój, jaki nastąpił w kwestiach związanych z jakością oraz zmieniające się potrzeby rynkowe. I tak zostały opublikowane przez ISO trzy nowe normy z serii ISO 90002000:

• ISO 9000:2000 Quality management system — Fundamentals and vocabulary
Stanowi wprowadzenie do nowych norm dotyczących zarządzaniem jakością, definiuje podstawowe terminy dla systemów. Odgrywa również ważną rolę w rozumieniu i stosowaniu pozostałych norm serii ISO 9000.
• ISO 9001:2000 Quality management system — Requirements
Zawiera wymagania dla systemu zarządzania jakością mające zastosowanie w każdej firmie (niezależnie od jej wielkości i rodzaju), która potrzebuje wykazać zdolność do ciągłego dostarczania produktów lub usług zgodnych z wymaganiami i oczekiwaniami klientów.
• ISO 9004:2000 Quality management system — Guidelines for performance improvements

Celem normy jest uzyskanie zadowolenia nie tylko klientów danej organizacji, ale również innych stron, np. pracowników organizacji, właścicieli dostawców, społeczeństwa. Norma podaje koncepcje i sugestie, których zastosowanie zależy od organizacji i od tego, czy są one dla niej przydatne. Zastosowanie danej strategii przedstawionej w normie powinno prowadzić do doskonalenia systemu zarządzania jakością a to z kolei ma być motorem poprawiania wyników działalności całej organizacji ISO 9004 jest polecana dla tych organizacji które dążą do ciągłego doskonalenia funkcjonowania organizacji w tym jej efektywności.

HACCP (Hazard Analysis Critical Control Points)

Jest to system zarządzania mający na celu zapewnienie wysokiej jakości produktów wytwarzanych w przemyśle spożywczym Przepisy Unii Europejskiej zobowiązują producentów żywności do posiadania systemu HACCP. Posiadanie systemu warunkuje możliwość eksportowania produktów żywnościowych na teren UE.

Zarządzanie przez Jakość — Total Quality Management

Jest to nowoczesna koncepcja zarządzania przedsiębiorstwem nastawiona na ciągłe doskonalenie organizacji we wszystkich aspektach, sferach i efektach działalności Obejmuje nie tylko doskonalenie wyrobów czy usług, ale także jakości pracy, technologii, organizacji pracy, procesów marketingowych i wytwórczych zorientowanych na zaspokojenie potrzeb klientów i uczestników organizacji, jej przetrwanie i rozwój.

Przydatne adresy i strony internetowe

Polskie Centrum Badań i Certyfikacji
Ul. Kłobucka 23A
02-699 Warszawa
tel. 022 6470722, 6470596, 6470895
fax. 022 6471109, 6470596

e-mail: pcbc@.pcbc.gov.pl
http://www.pcbc.gov.pl

Polski Komitet Normalizacyjny
Ul. Świętokrzyska
14 00-050 Warszawa
ośrodek informacji i dokumentacji — tel. 022 5567755, fax. 022 5567416
czytelnia norm — tel. 022 5567650, fax. 022 5567416
wydział marketingu i sprzedaży — tel. 022 5567763, 5567777, fax. 022 5567787
http://www.pkn.pl

www.cenorm.be — Europejski Komitet Normalizacyjny
www.iso.org — Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna
www.newapproach.org — „Nowe Podejście” do harmonizacji technicznej i norm
www.wssn.net — Światowa Sieć Usług Normalizacyjnych